بازگشت
گذر در کوچه هاي خون و آتش
گرد اّورنده و مترجم: غفار عريف گرد اّورنده و مترجم: غفار عريف

پيوست به گذشته

روزنامهْ: Tageszeitung

مورخ 15/12/1998

نويسنده: Thomas Ruttig

 

 

در معاملهْ تجارتى

مربوط به طالبان

 

سرمايه گذاران به افغانستان سفر نمودند و اولين قرارداد را با طالبان به امضا رسانيدند

كمپنى هاى  Siemens و هوخست Hoechst نيز علاقه نشان داده اند

كمپنى Siemens از اشتراك خويش در اين معامله انكار ميورزد

 

افغانستان با وجود عدم رعايت حقوق بشر توسط حكومت طالبان، باز هم مورد علاقهْ روز افزون سرمايه گذاران قرار گرفته است. خارج شدن كمپنى نفت و گاز امريكائى يونيكال از پروژهْ بزرگ احداث پايپ لاين، كدام تغيير را رونما نمى سازد.

از يك هفته بدين سو انجينران افريقاى جنوبى به نمايندگى از يك كنسرسيوم بين المللى كارهاى تحقيقاتى را بمنظور استخراج مس از معدن عينك لوگر كه شايد بزرگترين ذخيرهْ مس جهان در كوه هاى افغانستان باشد، اّغاز كرده اند.

در وضع موجوده، شرايط كاملاً تغيير يافته است. لوگر در منطقهْ تحت حاكميت طالبان قرار دارد و در اّنجا امنيت حكمفرماست. روى اين ملحوظ بر طبق اطلاع منابع خبر رسانى مختلف يك هيأت سرمايه گذاران متشكل از انگليس ها، امريكائى ها، افريقائى (جنوبى) ها، فرانسوى ها، پاكستانى ها، اّلمان ها بدانجا پرواز نمودند....

اينكه اّلمان ها درين معامله سهيم اند يا خير؟ روشن نيست. طالبان در موضعگيرى خود درين باره از احتياط كار ميگيرند. صرف نمايندهْ اّنها در اّلمان نيك محمد نيكمل تائيد كرد كه كمپنى هاى Siemens و Hoechst تمايل خويش را مبنى بر فعاليت در افغانستان به او ابراز داشته اند. همچنان اّژانس خبر رسانى چين از سهمگيرى كمپنى Siemens در چوكات اين گروپ اطلاع داد. بروز يكشنبه نشريهْ Observer چاپ لندن يك نام را افشا ساخت: كنسرن درين سفر از طرف پرويز افتخار پاكستانى نمايندگى ميشد. ليكن كمپنى در برابر پرسش نشريهْ (TAZ) اين مطلب را كاملاً رد نمود. نه خير، هيچكس درين معامله سهم نگرفته و كسى هم بصورت قطع، اجراى فعاليت در افغانستان را در پيشرو ندارد. بدين منوال يكى از نمايندگى هاى بانك Barclays به نشريهْ Observer چنين اظهار داشت: هيچكس "كاملاً" در سفر به افغانستان اشتراك نكرده، صرف يكى از منيجر هاى ما "به تفريح" و اّنهم بكلى "شخصى" به افغانستان رفته بود. وليك معاون وزارت معادن و صنايع افغانستان (طالبان) كارت ملاقات منيجر نمايندگى بانك Barclays را با افتخار به راپورتر انگليسى نشان داد.

هيأت سرمايه گذاران با وزير معادن و صنايع و وزير مخابرات (طالبان) ملاقات انجام داده و به چهار ولايت نيز سفر كردند. اين سفر به امضاى " Memorandum of Understanding" و ايجاد يك كونزرسوم "Afghanistan Development" جهت انكشاف معدن مس عينك، خاتمه يافت. همچنان افتتاح مجدد يك باب تصفيه خانهْ نفت و گاز و يكباب فابريكهْ سمنت نيز هدف قرار داده شده بود.

سخنگوى طالبان مولوى وكيل احمد متوكل "امضاي" اين قراردادها را قناعتبخش و يك "تكامل بسيار بزرگ و غير منتظره" توصيف نمود و گفت كه به افغانستان ارزش عالى زير نام (داشتن) "ظرفيت عظيم سرمايه گذارى" را ميدهد. نه تنها اين پيش اّمد، بلكه يك موفقيت ديگر نيز: يك كمپنى يونانى مايل است در اّينده در اطراف شهر هرات به جستجوى (منابع و  حوزه هاي) نفتى بپردازد.

قبل از همه طالبان در اّرزوى بدست اّوردن يك سيستم جديد تيلفون ميباشند. سرمايه دار انگليسى اّقاى Stuart Benthan تائيد كرد كه قبلاً در اين عرصه كار اّغاز يافته است. كمپنى هاى سهم گيرنده، طالبان را در مسير كشانيده اند كه در قرارداد ها شرحى را راجع به شناسائي حق استخدام مساويانهْ زنان با مردان بگنجانند.

اّقاى Benthan در يك مصاحبه با صداي امريکاVoice of America از مهمان نوازى طالبان اظهار قدردانى نمود و دليل سفر خود را به افغانستان، موقعيت كليدى اين كشور براى جمهورى هاى اّسياى ميانه شوروى سابق و همچنان ضرورت اعمار مجدد در اّنجا دانست. (از Benthan سوال شد كه اّيا) در مورد نقض حقوق زنان با ميزبانان خود صحبت بعمل اّورده است يا خير؟ او تذكار داد: "ما تاجر و سرمايه گذار هستيم،نه سياستمدار، ليكن ما تنها درمحيطى كار و سرمايه گذارى كرده ميتوانيم كه مورد قبول جامعهْ بين المللى بخصوص اتحاديهْ بانك ها باشد."

خارج شدن شركت يونيكال ازافغانستان (ازپروژهْ احداث خط لولهْ انتقال نفت و گاز تركمنستان با عبور از خاك افغانستان به پاكستان و غيره كشورها - م) در نتيجهْ فشار روز افزون سازمان هاى زنان (امريكائى) بالاى واشنگتن و رهبرى شركت فراهم گرديد.


 

 


نشريهْ: Frankfurter Rundschau

مورخ 28/12/1998

 

 

بن لادن به كشتار،

اّواز بلند كرد

 

تروريست تقاضاى انتقامگيرى از حمله

بالاى عراق را نمود

 

بيروت / واشنگتن، مورخ 27/12/1998 (dpa): اسامه بن لادن كسيكه بعنوان تروريست در جستجوى اّن هستند، مسلمانان را در سراسر جهان به اّن فراخواند تا امريكائى ها و انگليس ها را به قصد انتقامجوئى از حملات هوائى بر عراق به هلاكت برسانند. "اّنها به فيصلهْ حكومات خويش صحه گذاشتند تا عراق مورد حملات قرار گيرد" . او اين مطلب را در مصاحبه ئى با اخبار عربى زبان شرقى الاوسط منتشرهْ روز جمعه در لندن، بيان داشت.

"اين امر هر كس را جداگانه از ميان اّنها مسوول اين عمليه ميداند" ، اين جمله را بن لادن به ادامهْ شرح داد. مسلمين مجبور ميباشند كه با امريكائى ها و انگليس ها بجنگند، اّنگونه كه فلسطينى ها در برابر اسرائيلى ها در مناطق اشغالى ميرزمند.

بن لادن منكر سهم گيرى خويش در بم گذارى ها در سفارتخانه هاى امريكا در كينيا و تانزانيا است. او ليكن تعدادى از افراد را ميشناسد كه در عقب اين حادثه قرار داشتند. "اّنها مردان واقعى بودند، براى اّنها ما احساس احترام ميكنيم"، اين كلمات را شبكهْ تلويزيونى امريكائى ABC از زبان او نقل كرد. او از وقوع اين حادثه با بجا ماندن 224 نفر قربانى اظهار تاسف نه نمود. او اين حرف را در مصاحبه ئى كه با وسايل اطلاعات جمعى مختلف در يك محل مخفى در افغانستان بعمل اّورده بود، شرح داد.

در نزد او يك "وجيبهْ مذهبى" بود تا تلاش بخرج دهد كه سلاح هاى كشتار جمعى را بدست اّورد. "اينكه چگونه اّنرا بكار ميگيريم، اين موضوع به ما تعلق دارد"، اين جملات را نيز شبكهْ تلويزيون ABC از زبان او به نقل گرفت. بن لادن گزارشات محرمانهْ امريكائى ها را رد نمود كه او بيمار ميباشد. "من هر روز بيشتر از 70 كيلومتر اسپ دوانى مينمايم، اسپ دوانى سپورت دوست داشتنى من است." او در مورد، حرف هاى فوق را گفت. او هرگونه "روابط مالى و اپراتيفى" خود را با ممدوح سليم (Mamduh salim) كه در همين تازگى ها از اّلمان به ايالات متحدهْ امريكا تسليم داده شد، رد ميدارد. در امريكا سليم منحيث تدارك كنندهْ اسلحه و مشاور بن لادن محسوب ميگردد.

مليونر سعودى كه از عربستان سعودى اخراج ساخته شده است بنابر حرف هاى خودش، اعتماد به اين مساله دارد كه او از جانب افراطيون اسلامى طالبان حاكم در افغانستان تحويل داده نخواهد شد. ايالات متحدهْ امريكا مبلغ پنج مليون دالر جايزه بمنظور ارائه معلومات تعيين كرده، هرگاه بموجب اّن دستگيرى بن لادن فراهم گردد. همچنان عربستان سعودى تسليمدهى او را خواهان است. در يك مصاحبه با نشريهْ انگليسى زبان منتشره در پاكستان (The News) بن لادن ، رهبر سعودى (عربستان) را متهم به اّن دانست كه ميخواست او را به قتل برساند. يك قاتل ا ز قبل پارو (كود) گرديده است (جسد قاتل به كود حيوانى مبدل شده است).

 


روزنامه مالى و اقتصادى: Handelsblatt

مورخ 13/1/11998

نويسنده: Ewald Stein

 

نظراندازى دقيق در چند كنجى استراتيژيكى

 

"اّسياى ميانه و اطراف اّن شاهد بروز بازى بزرگ ديگر"

 

پايپ لاين نه تنها پلان اقتصاديست، بلكه داراى مفهوم بلند استراتيژيكى ميباشد که منابع نفت و گاز اّسياى ميانه راکه در دو نقطهْ مركزى يك منطقهْ بزرگ قرار دارد، محليكه مشخصهْ اّنرا عدم ثبات سياسى مي سازد ، با هم وصل ميسازد . تعداد زياد كشورها از جمله ايالات متحدهْ امريكا در تلاش اند تا در اّن جا زون نفوذ خود را پايه گذارى كنند

 

... تا جائيكه پلان هاى چند جانبه و اكثراً با راه هاى بيرون رفت جهت تعيين مسير خطوط ترانسپورتى انتقال مواد خام انرژيتيكى از چندين سرحد بسيار مهم با هزينهْ سنگين ملياردى، (بخودى خود) صرف بخشى از بازى را تشكيل ميدهد، (اما اصل) مساله روى علاقمندى سرحد كشى و سرحد بندى استراتيژيكى ميچرخد كه درين (نقشه) پاى يگانه ابر قدرت باقيمانده يعنى ايالات متحدهْ امريكا دخيل است كه حتى خط مقدم جبهه بدست همين كشور ميباشد و به كسانيكه بيرون رانده شده اند و دچار فقر درك درونى هستند، درين بازى (بزرگ) به اّنها جائى وجود ندارد.

اين مطلب بطور خاص سياست باشتاب امريكا را در مقابل افغانستان و پاكستان نشان ميدهد و تقريباً در نقطهْ مركزى اين چند كنجى موقعيت خود را احراز مينمايد. انسان در تلاش اّنست كه حتى الامكان يك كمربند امنيتى عريض جغرافيائى را در اطراف دولت هاى خليج عربى منحيث منبع بزرگ انرژى جهان بكشد، جائيكه واشنگتن اّنرا منطقهْ  منافع  اوليهْ خويش ميپندارد و همكاران دلخواه خود را نيز درين طرح شريك گرداند.

بدين گونه پاكستان توانست از گذشته هاى دور از ناحيهْ دلگرمى و خاطر خواهى بخصوص امريكا نسبت به اّنكشور، خرسند باشد. نشانه هاى اين تلاش ها در دوران اشغال افغانستان توسط شوروى در دههْ هشتاد با بذل كمك هاى اقتصادى و طبعاً مساعدت بزرگ نظامى ( براي پاکستان ) تبارز نمود و با وجود كمبود (حتى فقدان) شديد دموكراسى درين سرزمين دلخواه، اين مساله به (دولت امريكا) خيلى سنگين تمام شد. عليرغم اينكه اسلام اّباد (در اّنزمان) در راه دست يافتن به سلاح اتومى ميكوشيد، ليكن باّنهم در شكم امريكا به سختى جا گرفته بود. نخستين بار پس از امضاى قرارداد صلح ژنيو در سال 1990 كه پاكستان بدون موجب تصويب اّنرا چندين سال به تعويق انداخت، بعد از خروج قواى سرخ از افغانستان، واشنگتن تا حدودى از (پاكستان) فاصله گرفت.

ليكن اين حرف (فاصله گرفتن) مدت زيادى دوام نكرد. عكس العمل نهايت ضعيف (امريكا) در ارتباط به اولين انفجار اتومى (امتحانى) پاكستان بپاسخ انفجار اتومى تجربوى هند در ماه مى سال 1998، اّشكارا اين موضوع را نمايان ساخت. تحريم هاى وضع شده اقتصادى قبلى (عليه پاكستان) همچنان بر ضد هند دوباره نرم گرديد و راه را به تاديهْ كريدت از جانب صندوق بين المللى پول هموار گردانيد. چيزى كه در حال حاضر در چهارچوب حيات (سياسى و اقتصادى) پاكستان كه چون يك بتهْ نبات زندگى بسر ميبرد، تامين اّن مشكل به نظر ميرسد. (سرحدات پاكستان) بصوب ايران كه واشنگتن اين كشور را ناقض حقوق بشر ميخواند، فاصله چندان زيادى ندارد و همين طور فاصلهْ سرحد با هند كه ايالات متحدهْ امريكا با اّن مناسبات دو بعدى را اختيار كرده، نزديك و طويل است و همچنان سرحد مشترك (پاكستان) با چين دور نيست.

افغانستان يك چنين رول را منحيث پل ارتباطى بسوى دولت هاى اّسياى مركزى و در عين زمان منطقهْ حايل به سمت روسيه بازى نموده ميتواند. با رعايت اين خصوصيت بايست از قبل طرح پروگرام احداث پايپ لاين مطابق خواست امريكا بمثابهْ فاتح اّينده كه گاز تركمنستان را با عبور از خاك افغانستان به پاكستان و اوقيانوس هند ميرساند، وابستگى ها مشخص شده باشد. با (عملى شدن) اين كار، انسان قادر ميشود که با يک تير دو فاخته را شکار نمود :

اول اينكه گاز (تركمنستان) نبايد از خاك روسيه انتقال يابد، دوم اينكه از  انتقال گاز از مسير ايران نيز جلوگيرى بعمل اّيد، زيرا اين كشور (ايران) قبلاً با صرف كوشش  هاى زياد نفوذ خود را در اّسياى ميانه گسترش بخشيده است.

روى اين ملحوظ علاقمندى فراوان وجود داشت و به يقين كه هنوز هم وجود دارد تا هر چه زودتر جنگ داخلى (!) در افغانستان خاتمه پيدا كند، اينكه چه كسى دايماً در لباس فاتح، تامين ثبات (در افغانستان) را  بعهده ميگيرد ، كاملاً بى تفاوت است. ليكن اينكه چه كسى و با چه ابزارى از اين مساله ضمانت بعمل مياّورد، اولويت مطلق را ميسازد.

فعلاً طرح چنين نقشه بار ديگر از روى تخته نقشهْ كشى برداشته شده است. قبول اين اتهامات (اتهام نبوده بلكه يك واقعيت مسلم و انكار ناپذير است - م) كه ايالات متحدهْ امريكا اّشكارا با طالبان بندوبست محكم بسته و روابط تنگاتنگ بر قرار كرده، (بسيار سنگين تمام ميشود) و انسان نمى خواهد درين برههْ زماني ريسك را بپذيرد. بهرصورت معلوم ميگردد كه واشنگتن ازين حرف ناخشنود است كه جهانيان ميدانند كه رژيم سركوبگر و (ناقض) حقوق بشر (رژيم طالبان) مقادير بزرگ سلاح امريكائى را در اختيار دارد و اين تسليحات را پاكستان به اّنها تحويل داده و متحد مورد اعتماد امريكا يعنى عربستان سعودى پول هزينهْ خريد سلاح ها را پرداخته است. و سرانجام اينكه (امروز همه كس مى فهمد) كه افراطيون اسلامى جنگجويان خدا به دهشت افگن اسامه بن لادن پناه داده اند، كسى كه متهم به بم گذارى در سفارتخانه هاى امريكا در نايروبى و دارالسلام ميباشد.

درين ميان نظريه پردازان امريكائى پلان احداث پايپ لاين را از تركمنستان از مسير بحيرهْ كسپين بصوب تركيه مدنظر گرفته اند و درين تازگى ها  كمپنى امريكائى       "Trade and Development" به حكومت (تركمنستان) در عشق اّباد جمعاً 1،35 مليارد دالر را طى دو قسط بخاطر تامين مصارف احداث خط لوله تاديه نموده است تا كار اين پروژه را زينت بخشند.

وليك عملكرد طالبان تنها يگانه دليل مبنى بر تغيير عقيدهْ امريكائى ها نيست. افغانستان كه اكثريت باشندگان اّن سنى مذهب هستند با شيعه هاى جمهورى اسلامى ايران از سالها بدين سو در لبه تيز جنگ قرار دارد (اين گونه تحليل ها و اظهارات بكلى غلط است، زيرا به شهادت تاريخ طى قرن هاى گذشته و در شرايط فعلى مردم دلير افغانستان با مردم دوست و برادر ايران كه زبان، ادبيات، فرهنگ و مشتركات فراوان تاريخى دارند هميشه در صلح، صفا و دوستى در كنار هم زندگى كرده اند. ماجراجوئى زمامداران گروپ هاى افراطى هر دوطرف را نميتوان به ارادْ ملتها منوط دانست - م) . سوق وسيع قطعات نظامى طرفين (ايران و طالبان) كه اخيراً در سرحدات دو كشور صورت گرفت، خاطرات اّن تا هنوز زنده باقيمانده است.

هرگاه جنگجويان (طالبان) دست به اسلحهْ گرم ببرند، پاكستان بمثابهْ تامين كنندهْ مالى طالبان هرگز نميتواند خود را (از جريان حادثه) كنار بكشد. چنان يك حالت باعث ميگردد كه دهلى نيز به پلان دخيل ساخته شود....

فايدهْ اصلى جهت گيرى جديد امريكائى ها در شرق ميانه، طوريكه خود اّنكشور در پلان گذارى پايپ لاين هميشه از اّن ذكر مينمايد، متوجه تركيه ميباشد. زيرا علاوه بر حصول مفاد چرب از مدارك ترانزيت گاز تركمنستان، مسالهْ نفت اّذربايجان نيز درين جا نهفته است. درين شرايط نيز انقره ، واشنگتن را در كنار خود مى يابد.

به همين شكل واشنگتن اساساً به موضوع ترانسپورت نفت اّذربايجان از راه بحيرهْ سياه با عبور از خاك گرجستان بسوى سواحل بحيرهْ ميانه مربوط به تركيه اولويت قايل شده است. هرچند اين راه طويل و پر مصرف به نظر مياّيد، ليكن بديل (الترناتيف) انتقال (نفت و گاز) از مسير ساحل بحيرهْ سياه روسيه و گرجستان نزد امريكائى ها پرابلم بلعيدن و غارت منافع اّنكشور را ميرساند. زيرا با وجود اينكه تعدادى از پايپ لاين هاى جديد در استقامت هاى ديگر طرحريزى گرديده است، باّنهم روسيه تا هنوز انحصار ترانسپورت اكثر بخش هاى مواد خام اّسياى ميانه را در اختيار دارد كه بايد شكستانده شود و همين حالا قبل از همه بمنظور تامين امنيت سياسى افكار، اين كار صورت گيرد.

تركيه به علت عضويت در پيمان ناتو، محل با امنيت نسبت به روسيه دايماً بى ثبات بخاطر (انتقال) نفت باكو بحساب مياّيد. مسكو بى سر و صدا مثل هميشه (از طرف امريكا) زير دست قرار خواهد گرفت. زيرا شايد روزى فرا برسد كه اّنكشور خواهان اصلاح (دوبارهْ) خطوط سرحدى در منطقهْ اّسياى ميانه گردد. روى اين ضرورت است كه ميتوان مشاهده نمود، واشنگتن در زمينهْ شموليت تركيه در اتحاديهْ اروپا، تلاش مستمر بخرج ميدهد.

فعلاً (كارشناسان) در امريكا روى مركز قومانده فكر ميكنند كه در دراز مدت در پى يك تاكتيك حركت به چپ و راست مثلاً در رابطه به اتخاذ سياست در قبال پاكستان بالاى يك استراتيژى تمركز پيدا مينمايد: اّنهم تامين امنيت حتى الامكان زير پوشش قوياً اقتصادى و سياسى، نه تنها صرف در چند كنجى، بلكه در دورادور اّسياى مركزى.

 

 

 


June 18th, 2006


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل تاریخی